TARIM ve HAYVANCILIK

Kırşehir’de, kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları sıcak ve kurak geçen karasal iklim görülür. Thorntwait’in iklim tasnifine göre, Kırşehir yarı kurak iklim özelliğine sahiptir. İldeki yıllık sıcaklık ortalaması    11,3  ^oC, yıllık yağış 400mm’den azdır. 

İlin başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. İl nüfusunun yaklaşık % 41,79’u kırsal alanda yaşamaktadır. İl istihdam edilen nüfusun ise % 65,1’ i tarım ve hayvancılık sektöründedir. İl  gayri safi hasılasının % 25,2’si tarım  sektöründen sağlanmaktadır.

Kırşehir’de mevcut 36 243 adet tarım işletmesinin %60’ında ( 21 746 adet) bitkisel üretim, %38’inde ( 13 772 adet ) bitkisel + hayvansal üretim, %2’sinde ( 725 adet ) yalnızca hayvansal üretim yapılmaktadır.

 Arazi Yapısı

Tabloda görüldüğü gibi Kırşehir ilinde tarım alanlarını en fazla IV. Sınıf toprak grubu teşkil ederken onu sırası ile III., II., VI., I. Sınıf toprak grupları izlemektedir. Çayır ve mera alanlarının VII. Sınıf araziler üzerinde olduğu görülmektedir.  

Toprak kullanma kabiliyeti sınıfları 8 adet olup, toprak sınır ve sınırlandırmaları I. Sınıftan VIII. sınıfa doğru giderek artmaktadır

Arazi Kullanım  Alanları 

Kırşehir, İç Anadolu Bölgesi’nin orta Kızılırmak Bölümü’nde yer alır.Yüz ölçümü 6570 km²’dir. Kabaca bir paralel kenarı andıran ilin toprakları ülke topraklarının %0.8’i, İç Anadolu Bölgesi topraklarının %2.9’u kadar olup yüzölçümü bakımından Türkiye’de 53. sıradadır. İlin matematiksel konumu 38 derece 50 dakika – 39 derece 50 dakika kuzey enlemleri, 33 derece 30 dakika – 34 derece 50 dakika doğu boylamları arasındadır. İlin güney uç noktası, merkez ilçe Ulupınar beldesi, kuzey uç noktası Çiçekdağı ilçesinin Konurkale köyüdür. Batı uç noktası Kaman ilçesi Büğüz köyü, doğu uç noktası ise Mucur ilçesi Kılıçlı köyüdür.  Deniz seviyesinden yüksekliği 985m’dir. İlin kuş uçuşu denize  uzaklıkları; güneyde Akdeniz’de Anamur Burnu’na 362km , kuzeyde Karadeniz’de Sinop’a 334km’dir           

Kırşehir’de, kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları sıcak ve kurak geçen karasal iklim görülür. Thorntwait’in iklim tasnifine göre, Kırşehir yarı kurak iklim özelliğine sahiptir. İldeki yıllık sıcaklık ortalaması    11,3  ^oC, yıllık yağış 400mm’den azdır.

İlin başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. İl nüfusunun yaklaşık % 41,79’u kırsal alanda yaşamaktadır. İl istihdam edilen nüfusun ise % 65,1’ i tarım ve hayvancılık sektöründedir. İl  gayri safi hasılasının % 25,2’si tarım  sektöründen sağlanmaktadır.

Kırşehir’de mevcut 36 243 adet tarım işletmesinin %60’ında ( 21 746 adet) bitkisel üretim, %38’inde ( 13 772 adet ) bitkisel + hayvansal üretim, %2’sinde ( 725 adet ) yalnızca hayvansal üretim yapılmaktadır.

Tabloda görüldüğü gibi Kırşehir ilinde tarım alanlarını en fazla IV. Sınıf toprak grubu teşkil ederken onu sırası ile III., II., VI., I. Sınıf toprak grupları izlemektedir. Çayır ve mera alanlarının VII. Sınıf araziler üzerinde olduğu görülmektedir.  

Toprak kullanma kabiliyeti sınıfları 8 adet olup, toprak sınır ve sınırlandırmaları I. Sınıftan VIII. sınıfa doğru giderek artmaktadır.

Arazi Kullanım  Alanları

İlin 657.012 hektarlık arazi yapısının 454.720 hektarı (% 69,21) tarıma elverişli arazi, 132.450 hektarı (%20,16) çayır-mera, 25.063 hektarı (3,74) ormanlık ve fidanlık, 45.446 hektarı (6,92) tarıma elverişsiz alanları kapsamaktadır.

78.355.700 hektarlık Türkiye  topraklarının  26.968.000 hektarı (% 34,4 ) tarımı elverişli arazi iken, ilimizde bu oran % 69,14’ tür.  Orta Anadolu Bölgesine bakıldığında 9.157.987 hektarlık toplam arazi yapısının 4.502.886 hektar alanı  (% 49.17)  tarıma elverişlidir.

Ülke tarıma elverişli arazinin % 1,69 unu, Orta Anadolu Bölgesi  tarıma elverişli arazinin % 10,1 ini kapsamaktadır.Ülkemiz tarım alanlarının % 5’ inde meyve, % 3’ ünde sebze tarımı yapılırken Kırşehir tarım alanlarının  %o 58’ inde meyve, %o 72’ sinde sebze tarımı yapılmaktadır. Bağ alanları ise % 1,56 dır.

İl Arazisinin Kullanım amaçlarına Göre İlçeler İtibariyle Dağılımı   

İl arazisinin İlçelere Göre Dağılımı

Sulama: Kırşehir’in toprak ve topoğrafik durumu dikkate alındığında 398.875  ha. olan tarım arazisinin 382.057  ha.’ının sulanabilir vasıfta olduğu tespit edilmiştir. Kısaca tarım arazisinin %  %96 sı  sulanabilir özellikte olmasına rağmen ancak %11’i sulanabilmektedir. Bu da yıllık yağışın 350 – 400 mm civarında olduğu ilimizde sulamanın önemini belirtmekle birlikte bu alandaki yetersizliği bariz olarak göstermektedir.  

İL TOPRAKLARININ % 61’ İ TARIMA ELVERİŞLİ OLUP, BUNUN % 96’ SI SULANABİLİR ARAZİDİR.  EKONOMİK OLARAK SULANABİLİR ARAZİ İSE İL TOPRAKLARININ % 23’ Ü KADAR OLUP, BUNUN % 19’ U DSİ TARAFINDAN  İNŞA EDİLEREK SULAMAYA  AÇILMIŞ, % 26’ SI DA HALK SULAMASIDIR.

     İl Su Kaynakları 

Tarım İşletme Büyüklükleri:         

2001 Genel Tarım Sayımı sonuçlarına göre tarımsal işletme sayısı 18.181 adet olup, toplam işledikleri alan miktarı ise 2.556.757 dekardır. İlin 100-199 dekar arazi büyüklüğüne sahip işletmelerin oranı % 31,6 ile en büyük paya sahiptir. 2. sırada 50-59 arazi genişliğine sahip işletmelerdir.           

Türkiye geneline bakıldığında ilk sırada  % 23,8 payla 100-199 dekar arazi büyüklüğüne sahip işletmeler, ikinci sırada 22,8 paya sahip 200-499 dekar arazi büyüklüğüne sahip işletmeler gelmektedir. Kırşehir tarımsal işletme yapısı ülke, ortalamalarına benzer  durum sergilemektedir.           

Kırşehir’de mevcut 18.231 adet tarım işletmesinin 7.668  adedinde  bitkisel üretim, 10.515 adedinde bitkisel + hayvansal üretim, 50 adedinde  yalnızca hayvansal üretim yapılmaktadır. 

Bitkisel Üretim 

İlimiz bitkisel üretim değerinin yapısı incelendiğinde; Gerek ülke geneli gerekse Orta Anadolu Bölgesi yapısına benzerdir. Üretim bakımından ilk sırada tarla ürünleri, ikinci sırada meyve ürünleri, üçüncü sırda da sebze ürünleri üretimi gelmektedir. Ülke geneli ve Orta Anadolu incelendiğinde durum aynıdır. 

Pazarlama değeri açısından diğer benzerliklerden farklı olarak sebze ürünleri ikinci sırada yer almaktadır.

Tarla Ürünleri Üretimi

İlde üretilen tarla ürünleri miktarı itibariyle ilk sırada  180.864 ton ile şeker pancarı,  ikinci sırada 176.413 ton ile arpa, üçüncü sırada ise 171.790 ton ile buğday üretimi gelmektedir. İlimizde arpa ve buğday üretimi tüm ilçelerde yapılmakta olup, Şeker pancarı üretimi yoğun olarak Mucur ve Merkez’ de yapılmaktadır. 

İlimizde tarla ürünleri üretiminde ilk sırada tahıllar, ikinci sırada baklagiller, üçüncü sırada endüstri bitkileri , dördüncü sırada yumru bitkiler ve beşinci sırada yağlı tohumlular gelmektedir.

İlde üretilen tarla ürünleri miktarı itibariyle ilk sırada  180.864 ton ile şeker pancarı,  ikinci sırada 176.413 ton ile arpa, üçüncü sırada ise 171.790 ton ile buğday üretimi gelmektedir. İlimizde arpa ve buğday üretimi tüm ilçelerde yapılmakta olup, Şeker pancarı üretimi yoğun olarak Mucur ve Merkez’ de yapılmaktadır. 

İlimizde tarla ürünleri üretiminde ilk sırada tahıllar, ikinci sırada baklagiller, üçüncü sırada endüstri bitkileri , dördüncü sırada yumru bitkiler ve beşinci sırada yağlı tohumlular gelmektedir.

İlimiz  ülke tarla ürünleri üretiminin % 1,05 ini, Orta Anadolu Bölgesi tarla ürünleri üretiminin % 2,94 ünü ,  ülke tahıl üretiminin % 1,16 sını, Orta Anadolu Bölgesi tahıl üretiminin ise % 3,86 sını gerçekleştirmektedir 

Tarla ürünleri üretimini verimi esas alındığında şeker pancarı  üretiminde verimliliğin ülke ortalamasının üstünde, bölge ortalamalarına yakın olduğu görülmekte olup, diğer üretim birimlerinde verimliliğin düşük olduğu görülmektedir. 

Sebze Ürünleri Üretimi  

İlimizde üretilen sebze üretimi içinde en yüksek üretim miktarı kavun, ikinci sırada domates ve üçüncü sırada karpuzun aldığı görülmektedir. 

Kırşehir sebze üretimi açısından ülke ve bölge ile karşılaştırıldığında ; Ülke toplam sebze üretim alanlarının %o 62’ sinde üretim yaparak  üretimin %o ‘ 23 ünü, bölge üretim alanlarının % 3,96’ sında üretim yaparak bölge üretiminin % 2,15 ‘ ini gerçekleştirmektedir. 

Sebze ürünleri içerisinde ilimizde üretilen yer elması  ülke üretiminin % 56,3’ ünü oluşturmaktadır.         Bölge üretimi içerisinde ise, yer elması % 56,3, Nane % 36,8, Sarımsak % 28,4, Bamya % 11,2 ve Dolmalık biber % 9,3 paya sahiptir.

Meyve Ürünleri Üretimi 

İlimizde, “Ziraat 900” ve “Lambert” türü Kiraz çeşitleri ile alternatif ürün yetiştiriciliğinde bir arayış içerisindedir. 2006 yılında 5 çiftçiye 5 da kapama kiraz bahçesi projeleri Özel İdare kaynaklı olarak hayata geçirilecektir

Meyve Ürünleri Üretimi İl’ in Bölge ve Ülke içindeki Payı 

İlimiz meyve ürünleri üretiminin, ülke ve bölge içindeki yeri incelendiğinde; Ülke üretimi içinde önemli bir yere sahip % 3,18 üretim payı ile  İğde, % 2,27 üretim payı ile zerdali, % 1,5 üretim payı ile ceviz gelmektedir.

İlin bölge içindeki payı incelendiğinde ise, % 9,47 payla ceviz, % 6,32 payla iğde ve % 4,55  üretim payı ile zerdali olduğu görülmektedir.   

İlimizde binaların bodrum katlarında odalar düzenlenerek kültür mantarı üretimi yapılmaktadır.

Hayvancılık ve Hayvansal Üretim: 

Kırşehir büyük ve küçük baş hayvan sayısı bakımından çevre illere göre önemli bir yer teşkil etmesine rağmen birim başına üretim yeterli düzeyde değildir. Bunun başlıca nedenleri mevcut hayvan populasyonunun büyük kısmının genetik yapı bakımından bakımından düşük verimli yerli ırklardan oluşması ile çevre faktörleri ve bakım- besleme koşullarının yeterli düzeyde olmaması gösterilebilir. 

Kırşehir’de uzun yıllardır yapılan ıslah çalışmaları ve uygulamaya konulan teşvik tedbirleri sonucu, bir taraftan yüksek verimli ırklar ile bunların melezlerinin mevcut hayvan populasyonlarındaki oranının artırılması diğer taraftan bakım ve beslenme koşullarının iyileştirilmesi suretiyle birim başına verimde önemli artışlar sağlanmıştır. Fakat henüz istenilen düzeye ulaşılamamış ve böylece hayvansal ürünlerin arz ve talebi arasında bir denge kurulamamıştır. 

Giderek artan il nüfusumuz karşısında bu dengesiz durum  eğer gerekli önlemler alınmazsa daha da artabilecektir. Bu nedenle insanlarımızın yeterli ve dengeli beslenmesi bakımından hayvancılığımızın geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. 

Hayvancılık yerli sanayimiz, hammaddede temin ve ülke kalkınmasında büyük ölçüde ihtiyaç duyulan dövizin sağlanmasında da küçümsenmeyecek katkılarda bulunmaktadır. 

İlimiz hayvancılığının geliştirilmesi bakımından bir taraftan mevcut meraların üzerindeki baskıyı azaltarak onların daha verimli hale gelmesine yönelik önlemlerin alınması diğer yandan hayvancılık işletmelerimiz ve yem bitkileri yetiştiriciliğine önem verilmesi bu arada hayvan popülasyonlarında yüksek verimli ırkların ve bunların melezlerinin giderek artırılması hastalıklarla mücadele ve bu hususların gerçekleşmesi bakımından devlet desteğine ihtiyaç olduğu bilinen bir gerçektir. 

Hayvan Varlığı  

İlimizin hayvan varlığı açısından; koyunda bölgenin % 2,62’ sine , ülkemizin %o 48’ ine, Sığır varlığında ise, bölge sığır mevcudunun % 3,46’ sına, ülke sığır varlığının %o 59’ una sahiptir. 

Hayvansal Ürünleri Üretimi 

İl Hayvansal Üretiminin ve Bölge ve Ülke İçindeki Payı   

İlimiz hayvansal ürünler üretiminde, süt üretimi ile orta Anadolu bölgesi  toplam üretiminin % 3,25’ ini, ülke toplam   üretiminin de %o 59’ unu gerçekleştirmektedir.           

Et üretiminde ise bölge toplam üretiminin  % 3,08’ ini, ülke üretiminin ise  süt üretiminde olduğu gibi yalnızca

%o 59’ unu gerçekleştirmektedir. 

Süt üretiminin verimliliğine bakıldığında küçükbaşlarda bölge ve ülke ortalamalarının üzerinde, büyükbaş süt verimliliğinde ise bölge ortalamalarının altında, ülke ortalamaları düzeyindedir. 

Deve Kuşu Üretimi: 

İlimiz Kaman İlçesi Çağırkan beldesinde bulunan  “Sembol Besicilik  Devekuşu Ürünleri Pazarlama Taahhüt ticaret Ltd. Şirketi” işletmesinde 4 erkek 26 dişi toplam 30 anaç ile faaliyette olup, 78’er kapasiteli 4 adet gelişim, 50 adet yumurta kapasiteli yumurta çıkma makinesi ile yılda 1500 adet yumurta 600 adet yavru üretmektedir. 

Su Ürünleri Üretimi: 

İlimizde su ürünleri üretimi genel olarak Hirfanlı Baraj Gölü’ nün il sınırları içindeki bölümlerinde  avcılık olarak yapılır.Bununla birlikte Çuğun ve Karaova Baraj Göllerinde de su ürünleri avcılığı yapılmaktadır. 

İlimizde Karaova ve Sıdıklı baraj göllerinde 25 ton/yıl kapasiteli iki adet Ağ kafeslerde Alabalık yetiştiriciliği tesisi bulunmaktadır.

Diğer Tarım İşletmeleri

Malya Tarım İşletmesi

İşletmenin bulunduğu bölgenin koordinatları 39 derece 21´ doğu boylamı ile 34 derece 20´kuzey enlemidir. İşletme Kırşehir İl Merkezinin 25 Km. kuzey doğusunda, Yerköy ilçesinin 55 Km. güneyinde, Mucur ilçesinin 25 Km. kuzeyinde bulunmaktadır.  Ankara’ya 200 Km. mesafededir.

İşletme İç Anadolu Bölgesinin Orta Kızılırmak Havzasında etrafı yüksek dağ ve tepelerle çevrili çanak şeklinde 1100 rakımlı Malya Ovasında bulunmaktadır. Ovanın güneyinde Seyfe Gölü  civarında rakım 1500 metreyi geçer. Güneyindeki Kızıldağ (1362 m.), Kaletepe (1557 m.), ve Kervansaray Dağları (1667 m.) en yüksek noktaları teşkil eder. Batıda Gökkaya (1626 m.) ve Terziyanlı Tepeleri(1308 m.) yer alır. Kuzeyinde 1300 – 1359 m. yükseklikteki meyilli sırtlar bulunmaktadır.

Etrafı yüksek dağ ve tepelerle çevrili çanak manzarası arz eden Malya Ovası tamamen kapalı bir havzadır. Bu kapalı havzanın toplam alanı 1522  Km.2 olup, havza içerisinde küçük kaynak ve akarsuların birikmesi ile oluşan Seyfe Gölü nün göl aynası 15,6 Km.2 göl etrafında yağışların birikmesi ile oluşan geçici bataklık alan 63 Km.2 olup; göl aynası ve etrafında oluşan bataklık alanların toplam alanı 78,6 Km.2’dir.